Verontwaardiging over thuiszittende leerlingen
01/03/16 11:17
Vanuit maatschappelijke verontwaardiging participeren we in de strijd met Advies Centrum Thuiszitters (ACT) tegen het fenomeen dat thuiszittende leerlingen op één of andere manier niet door scholen kunnen of willen worden bediend, of wanneer zij zelf zich niet goed kunnen vinden in de 'reguliere' schoolse settings.
Interessante invalshoek in deze is die van het 'leerrecht' als verder doorgevoerde benadering van 'leerplicht'. Bij leerrecht voor leerlingen hoort 'zorgplicht' van de scholen. Indien regionale samenwerkingsverbanden dan ook nog eens 'doorzettingsmacht' krijgen, ontstaat de situatie waarin thuiszittende leerlingen een onderwijsarrangement krijgen die door een school moet worden uitgevoerd. Goed om hierbij bewust te zijn dat de school zelf ook altijd participeert in het samenwerkingsverband.
Scholen kunnen aldus worden geholpen in het professioneel vergroten van de zorgbreedte. De mogelijkheden en grenzen van de wet 'Passend Onderwijs' worden stilaan duidelijk: er blijft een groep leerlingen 'onbediend'. Een zorg is de traditie en cultuur van onderwijsinstellingen die ver weg staat van maatwerk-arrangementen. Maatwerk is uitzonderingen-werk, en doet een extra beroep bovenop de 'normale gang van onderwijs organiseren'. De roep naar 'maatwerk voor alle leerlingen' komt uit de hoek van ouders en belangenbehartigers van thuiszittende leerlingen.
Een tendens van 'leerlinggericht onderwijs' dient zich aan met het doel om 'individuele persoonlijke ontwikkeling van leerlingen' te borgen. Deze tendens is ook zichtbaar in het advies van Platform Onderwijs 2032. Volgens Edith Hooge* krijgt daarmee 'collectiviteit en wederkerigheid' onvoldoende aandacht in de functies van het onderwijs, in het curriculum en de dagelijkse onderwijspraktijk.
Er ligt derhalve een gigantisch complexe opdracht voor de scholen: de 'uitgesloten thuiszittende leerlingen' weer te bedienen met een vorm van 'maatwerk-onderwijs' dat tegelijkertijd alle moeite doet om deze leerlingen in de gemeenschap van de school en de samenleving te betrekken.
Op verzoek ondersteunen wij scholen deze opdracht tot praktische realiteit te creëren.
*Edith Hooge is hoogleraar ‘Boards and Governance in Education’ bij TIAS, Universiteit van Tilburg. Haar onderzoek richt zich op (het) besturen van onderwijsinstellingen, en breder, governancevraagstukken in onderwijs en andere non-profitsectoren. Dit artikel is de neerslag van haar lezing ‘Een goed onderwijsbestuurder is een gemeenschapsdenker’ op de NIVOZ-onderwijsavond van 7 oktober 2015: www.nivoz.nl/lezingen.
Interessante invalshoek in deze is die van het 'leerrecht' als verder doorgevoerde benadering van 'leerplicht'. Bij leerrecht voor leerlingen hoort 'zorgplicht' van de scholen. Indien regionale samenwerkingsverbanden dan ook nog eens 'doorzettingsmacht' krijgen, ontstaat de situatie waarin thuiszittende leerlingen een onderwijsarrangement krijgen die door een school moet worden uitgevoerd. Goed om hierbij bewust te zijn dat de school zelf ook altijd participeert in het samenwerkingsverband.
Scholen kunnen aldus worden geholpen in het professioneel vergroten van de zorgbreedte. De mogelijkheden en grenzen van de wet 'Passend Onderwijs' worden stilaan duidelijk: er blijft een groep leerlingen 'onbediend'. Een zorg is de traditie en cultuur van onderwijsinstellingen die ver weg staat van maatwerk-arrangementen. Maatwerk is uitzonderingen-werk, en doet een extra beroep bovenop de 'normale gang van onderwijs organiseren'. De roep naar 'maatwerk voor alle leerlingen' komt uit de hoek van ouders en belangenbehartigers van thuiszittende leerlingen.
Een tendens van 'leerlinggericht onderwijs' dient zich aan met het doel om 'individuele persoonlijke ontwikkeling van leerlingen' te borgen. Deze tendens is ook zichtbaar in het advies van Platform Onderwijs 2032. Volgens Edith Hooge* krijgt daarmee 'collectiviteit en wederkerigheid' onvoldoende aandacht in de functies van het onderwijs, in het curriculum en de dagelijkse onderwijspraktijk.
Er ligt derhalve een gigantisch complexe opdracht voor de scholen: de 'uitgesloten thuiszittende leerlingen' weer te bedienen met een vorm van 'maatwerk-onderwijs' dat tegelijkertijd alle moeite doet om deze leerlingen in de gemeenschap van de school en de samenleving te betrekken.
Op verzoek ondersteunen wij scholen deze opdracht tot praktische realiteit te creëren.
*Edith Hooge is hoogleraar ‘Boards and Governance in Education’ bij TIAS, Universiteit van Tilburg. Haar onderzoek richt zich op (het) besturen van onderwijsinstellingen, en breder, governancevraagstukken in onderwijs en andere non-profitsectoren. Dit artikel is de neerslag van haar lezing ‘Een goed onderwijsbestuurder is een gemeenschapsdenker’ op de NIVOZ-onderwijsavond van 7 oktober 2015: www.nivoz.nl/lezingen.